Grad Pula

GRAD SNOVA I NADA...

Povijest Pule

Pula,9819 byte Toliko puta spominjana, opisivana,viđena.. Pula i danas ostaje predmet interesiranja putnika-namjernika,turista ili stanovnika koji u njoj obitavaju. Pula je prekrasan,naprosto očaravajući grad,koji ovih godina proslavlja 3000 GODINA.

Današnja Pula je prvenstveno primorski grad, koja svoj identitet zasniva na antičkim spomenicima i građevinama.
Na neki način spomenici opisuju grad, njegovu prošlost, sadašnjost ali i budućnost..

Kako je grad nastao ?
Prema drevnoj legendi, Argonauti bježeći sa zlatnim runom pred Kolhiđanima,pronašli su pogodan zaljev na Sjevernom Jadranu, te tamo osnovali "Grad Bjegunaca" na Grčkom jeziku, ali njihovim jezikom to bijaše "Polai"...
Ilirska Pula je "vegetirala" u sjeni Nezakcija,tada dominantnog, gospodarskog, kulturnog i vojnog centra. Padom Nezakcija, 177 g. prije Krista (njihovog grada nadomak Pule) počinje Rimsko doba, odnosno klasično antičko razdoblje u kojemu se Pula oblikuje u pravi grad sa svim atributima koji se vežu za tadašnje gradove;bedemi,vrata,trgovine,ulice, stambene i javne zgrade. Usporedo s time razvijaju se i brojne gospodarske grane: kamenoklesarstvo,vinogradarstvo,maslinarstvo,ribarstvo i lončarstvo.

Do V stoljeća Pula je zbog svoje geografske izdvojenosti izbjegavala pljačkaško-osvajačke prodore barbara sa sjevera.
Pod Istočnim Rimskim Carstvom Pula se gradi i proširuje te dobiva i vojnu funkciju u sukobima bizantske vojske i Gota.
Od druge polovice VI stoljeća Slaveni započinju prodor na istarski poluotok,te vojnim osvajanjima smanjuju broj stanovnika i devastiraju tadašnje gospodarstvo.
Grad je i nakon pada klasične civilizacije nastavio živjeti, prerastajući u srednjovjekovnu samostalnu općinu, koja se morala boriti protiv rastuće Mletačke Republike- Venecije.
Pored ratnih osvajanja, pulsko i istarsko stanovništvo desetkovano je velikim epidemijama kuge, malarije, tifusa, velikih boginja. Osim toga, tokom tih stoljeća, zbog permanentnog podizanja morske razine, okolica grada je postepeno postajala močvara, pa se broj tadašnjih stanovnika drastično smanjivao

. Stanovnici srednjovjekovne Pule u svojoj ravnodušnosti, spomenike grada shvaćali su samo kao dio i ništa više od toga. Srećom zbog gospodarske nepokretljivosti, ostali su čitavi, za razliku od drugih sličnih gradova u kojima su se takve građevine sačuvale samo slučajno.
Tokom mletačkog razdoblja koje je trajalo od 1331 g. do 1797g.,javlja se zanimanje za antičke spomenike Pule te tada i slavni umjetnici Fra Giocondo, ali i slavni Michellangello Buonarroti obilaze grad i crtaju njegove spomenike, Slavoluk Sergijevaca,Augustov Hram ali Amfiteatar postaje zaštitni znak grada, njegov najpoznatiji spomenik.
Spoznaje o spomenicima Pule širili su mletački dužnosnici i časnici koji bi kraće vrijeme boravili u Puli, a zatim se selili i raznosili spoznaje o dragocjenoj ostavštini. Lavina koju su pokrenuli mletački graditelji Sebastiano Serlio i Andrea Palladio u XVI stoljeću nije se mogla više zaustaviti.
Pulske su spomenike proučavali crtali, objavljivali i oponašali;Vincenzo Scamozzi,Jakob Spon,George Wheler,i InigoJones u XVII stoljeću; R i James Adam, Nicolas Revett, Gianbattista Piranesi,Gian Rinaldo Carli, Charles Louis Clerisseauu XVIII ; James Joyce u XIX stoljeću te mnogi drugi.
Tokom XIX započela su prva sustavna arheološka istraživanja jer se tada utemeljuju povijesti umjetnosti i arheologije.

Revolucionarna 1848 g.
Nakon revolucionarne 1848.g. austrougarsko je carstvo uočilo važnost pulske luke, te u tom periodu započinje intenzivna izgradnja velike ratne luke i brodogradilišta.Usporedo s time započinje naseljavanje Pule te se, u roku od oko 50 godina, broj stanovnika sa 1.100 popeo na oko 40.000 ljudi. Tako nagli porast u prvo vrijeme nije bio popraćen i odgovarajućom infrastrukturom, te je Pula i dalje bila opisivana kao selo odrezano od ostalog svijeta, udaljeno od velikih puteva,prvenstveno zbog svog geografskoga položaja.
Kasnije uložena znatna sredstva u komunalne, sanitarne i sanacijske pothvate,kao rezultat donijele su djelomičnom iskorijenavanju zaraznih bolesti.
Uloženi novac konačno je seosku Pulu približio gradskim karakteristikama.
Izgradnjom željeznice tokom XIX stoljeća Pula postepeno preuzima funkcije okolne tršćanske i riječke luke za Dalmaciju. Tako Pula paralelno razvija dvije funkcije - ratnu i trgovačku.
Grad postaje glavna luka Habsburške monarhije, preuzima vodeću funkciju na ovome dijelu Jadrana.
Prvi Svjetski Rat donosi novi poredak,Pula 1918 pripada Kraljevini Italiji -period nazadovanja. Drugi Svjetski Rat donosi uništavanje grada, bombardiranje.
Tokom godina unutar jugoslavenske države grad se razvijao i postao je pomorsko-industrijsko-vojni centar.
Spomenicima se polako pridaje sve veće značenje nakon ustanovljenja Hrvatske države

U današnje vrijeme, tokom ljetnih mjeseci, Pula ima gotovo dvostruko stanovnika. Uzduž 190 km prekrasne obale i mjesta netaknute prirode, nalaze se brojni hoteli, kampovi i usluge privatnog smještaja koji mogu osigurati smještaj za preko 50.000 ljudi. Zbog toga ne biste trebali izbjeći Pulu.
Pula je grad mediteranske klime, sa visokim brojem sunčanih dana u godini.Srednja temperatura u Januaru je 7° C, u Srpnju 24° C.Prosječna godišnja temperatura mora je 16,6° C,te doseže 24° C u ljeti.Prosječna vlažnost zraka je 72%.